Verwantschap laddereigen akkoorden en kerktoonladders
Uitgaande van C zijn de laddereigen akkoorden:
C Dm Em F G Am en Bdim
Eerder is beschreven dat op een liedje met deze akkoorden in de toonaard C vaak een melodie (of een geïmproviseerde solo) gemaakt wordt met de tonen uit de toonladder van C (C D E F G A B C) omdat het goed in het gehoor ligt. Er wordt dan een melodie gespeeld met de tonen uit een toonladder gerelateerd aan de toonaard.
Je kunt dat ook anders zien.
Er gebeurt precies het zelfde als je bij deze laddereigen akkoorden:
op C tonen uit de ionische kerktoonladder gebruikt (C D E F G A B C)
op Dm tonen uit de dorische kerkttoonladder van D (D E F G A B C D)
op Em tonen uit de frygische van E (E F G A B C D E)
op F tonen uit de lydische van F (F G A B C D E F)
op G tonen uit de mixolydische van G (G A B C D E F G)
op Am tonen uit de aeolische van A (A B C D E F G A)
op Bdim tonen uit de locrische van B (B C D E F G A B)
Op elk afzonderlijk akkoord worden er dan tonen gebruikt uit een toonladder gerelateerd aan het akkoord.
Waarom zou je zo ingewikkeld doen? Het komt op het zelfde neer.
In beide gevallen worden alleen maar de tonen A B C D E F G gebruikt.
Zolang er in één toonaard gespeeld wordt (dus alleen laddereigen akkoorden gebruikt worden) moet je ook niet zo ingewikkeld doen en van de toonaard blijven uitgaan. Dat is veel simpeler, maar het besef (dat je per akkoord een toonladder kunt kiezen) moet er wel zijn, want als er gemoduleerd wordt, dan moet je in een melodie (of solo) overstappen naar tonen uit een andere toonladder.
Stel het akkoordenschema is: C Bm Ais Am.
C is de toonaard en dan is alleen Am laddereigen.
Naar Bm is een modulatie. Op dat akkoord zou bijv. tonen uit B aeolisch kunnen gebruiken (de mineur toonladder, de simpelste mineur-klank).
Naar Ais is weer een modulatie. Op dat akkoord zou je tonen uit bijv Ais ionisch kunnen gebruiken (de majeur toonladder, de simpelste majeur-klank).
Je kunt ook tonen uit de andere majeur of mineur kerktoonladders gebruiken en verderop in deze cursus worden nog veel meer toonladders beschreven die je eventueel zou kunnen gebruiken.
Het kan zelfs zo zijn dat er constant gemoduleerd wordt, dus bij elk akkoord tonen uit een andere toonladder. Dat wordt dan wel ingewikkelde muziek, maar in jazz het komt het voor.
Goede componisten kunnen, ondanks het gebruik van veel modulaties en verschillende toonladders, muziek componeren die toch goed in het gehoor ligt.
Dit is de eerste aanzet tot een melodie verzinnen of improviseren op een akkoordenschema met modulaties. Op de pagina "Toepassen toonladders op gitaar" wordt dit verder uitgediept, maar eerst nog wat andere onderwerpen.