Hoe klinken kerktoonladders?

 

Ionisch (de majeur toonladder):

Trappen   1  2  3  4  5  6  7  8

Deze toonladder wordt gebruikt voor goed in het gehoor liggende vrolijk klinkende muziek zoals toegankelijke klassieke muziek, simpele country en andere volksmuziek, pop, kinderliedjes e.d, maar ook in de Jazz kom je deze toonladder tegen. De mooiste popnummers bestaan soms alleen uit de tonen van deze toonladder.

​

Dorisch:

Trappen   1  2  b3  4  5  6  b7  8

De dorische toonladder is een mineur-toonladder (zie de b3), maar door de 6e trap (die bij de gewone mineur-toonladder ook verlaagd wordt) heeft deze toonladder een speciale klank. Dorisch is de basis voor de "Gregoriaanse" kerkmuziek, maar ook in jazz, pop en (vooral symfonische) rock wordt deze toonladder veel gebruikt.

 

Frygisch:

Trappen   1  b2  b3  4  5  b6  b7  8

Dit is ook een mineur toonladder. Door de eerste halve toonafstand heeft deze toonladder een exotische, spaanse klank. Dit is de typische flamenco-toonladder.

 

Lydisch:

Trappen   1  2  3  #4  5  6  7  8

Dit is een majeur-toonladder met alleen een verhoogde 4e trap. Het duidelijkste voorbeeld van het gebruik van de lydische toonladder voor een melodie is het nummer Maria uit de oude musical de Westside Story. Men zingt de naam Maria als volgt: Ma1, ri#4, ja5. Ondanks dat de meeste tonen corresponderen met de majeur toonladder, heeft deze toonladder door de #4 een beetje dreigende klank. In filmmuziek wordt deze toonladder veel gebruikt. In popmuziek hoor je het niet zo veel, maar bijv. in "Every little thing she does is magic" van "The Police" is de lydische toonladder prominent aanwezig.

 

Myxolydisch:

Trappen   1  2  3  4  5  6  b7  8

Deze majeur-toonladder, met alleen een verlaagde 7e trap, klinkt bij blues, soul en jazz omdat daarbij vaak septiem-akkoorden gebruikt worden, die een verlaagde 7e trap in zich hebben.

 

Aeolisch:

Trappen   1  2  b3  4  5  b6  b7  8

Dit is de mineur-toonladder. Gewoon een droevig klinkende  tonenreeks die in allerlei muziek heel veel gebruikt wordt.

 

Locrisch:

Trappen   1  b2  b3  4  b5  b6  b7  8

Bij kerkmuziek was dit vroeger geen favoriete toonladder. Men associeerde deze Locrische toonladder soms met de duivel omdat die zo lelijk klonk. Kerktoonladders zijn genoemd naar oud Griekse landstreken, Er is ook een streek Locris (of Lokris) maar het verhaal gaat dat de naam van de locrische toonladder mede afgeleid is van het Spaanse woord "loco" wat "getikt" betekent. Kortom, muzikaal vond men dit een onmogelijke tonenreeks. Maar, als er in een jazznummer een dim-akkoord gespeeld wordt en men soleert dan met tonen uit deze toonladder, dan klinkt het prima.