top of page

Nog meer akkoorden

Binnen het eerste gedeelte van de toonladder zijn er nog meer klanken (akkoorden) mogelijk.

 

sus2:

Eerder heb ik gesteld dat de hoofdklank van een akkoord bepaald wordt door (na de grondtoon) de eerste harmonische toon zoals b3 (mineur), 3 (majeur) en 4 (sus4). Er bestaat ook nog een sus2 akkoord, bestaande uit trap 1, 2, en 5. Een akkoord wat ook als zelfstandig akkoord in Rock voorkomt.

Theoretisch gezien zijn sus akkoorden (met trap 2 of 4 erin) geen basis voor een klank. Sus is de afkorting van suspended wat uitgesteld betekent. Het zijn tussen-akkoorden die een gewenste klank uitstellen. Omdat een sus ook soms als een zelfstandig akkoord gebruikt wordt, omschrijf ik ze als gewone akkoorden.

7sus4:

Het 7sus4 akkoord bestaat uit trap 1, 4, 5 en b7. Ook hier weer de automatische verlaging van de 7e trap als je een 7 ziet staan (zonder # of Δ of maj.). Het 7sus4 akkoord is ook een tussen akkoord, maar ook dit akkoord wordt als zelfstandig akkoord gebruikt. Het is het akkoord wat ook gebruikt wordt in het beroemde intro van het oude Venus van Shocking Blue (B7sus4)

Nu nog een vervelend deel van de akkoordenleer "dim akoorden".

 

De akkoorden incl. de uitgebreidere akkoorden (met tonen uit het 2e gedeelte van de toonladder) die tot nog toe behandeld zijn, hebben de 5e trap in zich. Door de 5e trap te verlagen ontstaan weer andere klanken. Maar er is nergens zoveel discussie over als over deze z.g. "dim akkoorden" Men benoemt ze op vele verschillende manieren. Ik moet daarom  "voorkeursnotaties" bepalen die ik in de rest van de cursus gebruik, anders is het niet werkbaar, maar op deze pagina behandel ik alles wat je kunt tegen komen.

 

Ter verduidelijking maar weer eens de toonladder van A.

​Alle tonen van A t/m A   : A Ais B C Cis D Dis E F Fis G Gis A

Formule majeur toonladder: T  -  T -  T  T  -  T -  T  -  T  T

Majeur toonladder van A  : A     B   Cis D     E   Fis   Gis A

Trappen                  : 1     2    3  4     5    6     7  8

dim7 (mijn voorkeursnotatie):

Dim is een afkorting van het Engelse diminished wat verminderd betekent. Met verminderen bedoelt men het verlagen van de 5e trap en bij dit akkoord ook het verlagen van de 3e trap en het dubbel verlagen van de 7e trap (1, b3, b5 en bb7).

Als je de 7e trap 2 x verlaagt, wordt het de 6e trap. Het is verwarrend en allerlei namen (symbolen) worden voor dit akkoord gebruikt. In geval van A: AdimAdim7, Adim6, , A°7A verminderd septiem.

Heel vaak wordt dit akkoord dim genoemd (zonder toevoeging) maar het is een vierklank en bij de formule gaat men uit van de 7e trap en het akkoord is opgebouwd uit 3 tertsen. Dit zijn de typische ken-merken van een septiem-akkoord. Vandaar mijn voorkeur: dim7.

 

Als je wilt weten waarom de 7e trap dubbel verlaagd wordt, zie dan de uitleg in deel 3, de pagina "Oorsprong dim7". Doe dat pas als je alles van deze cursus geleerd hebt en niets meer te doen hebt. (zeer theoretisch).

min7/b5  (mijn voorkeursnotatie):

Er is ook een veel gebruikt akkoord, als bovenstaand, maar dan met een enkele verlaging van de 7e trap (1 b3 b5 b7). In geval van A kun je tegenkomen: Amin7/b5 en . Ook noemt men dit "half dim".

dim (mijn voorkeursnotatie):

Er bestaat ook een dim akkoord zonder die 4e toon (1, b3, b5). De benamingen die je tegenkomt zijn in geval van A: Adim, Amin/b5  en A verminderde drieklank.

Een heleboel namen en tekens dus voor slechts 3 verschillende dim akkoorden en soms haalt men alles door elkaar. Het is weer veel te ingewikkeld geworden. Maar je kunt het ook zo zien:

- Dim-akkoorden hebben altijd de trappen 1 b3 b5 in zich.

- Het is dan alleen de vraag of er een 4e toon bij moet.

- Zo ja, welke? (b7 of bb7).

Als ik iets met "dim" zie staan probeer ik welke variant het beste in de muziek past.

 

aug of +:

Er is ook een akkoord waarbij de de 5e trap verhoogd wordt, het aug of + (plus) akkoord (1, 3, #5). Aug is een afkorting van het Engelse woord augmented wat vermeerderd betekent. Een aug-akkoord wordt evenals sus-akkoorden vaak als tussen-akkoord gebruikt.

 

De Nederlandse benaming voor de interval van 1 tot #5 is een "vermeerderde kwint" of een "overmatige kwint". Ook het + teken slaat op het "vermeerderen" van de kwint, het verhogen van de 5e trap.

Allerlei benamingen kun je weer tegenkomen. In geval van A: A augA+,  A#5, A augmentedA vermeerderd en A overmatig.

Power akkoord / 5:

Een akkoord moet uit min. 3 tonen bestaan, maar een heel veel gebruikt akkoord is het z.g. "power akkoord" bestaande uit slechts 2 tonen, trap 1 en 5. In geval van A noteert men dit als A5.

 

Een specifieke klank ontbreekt bij dit akkoord, maar dat is juist goed bij hardrock of metal waarbij men niet zit te wachten op vrolijke of droevige klanken. Men wil gewoon "beuken" en dat gaat prima met dit akkoord.

Mu of μ:

Een akkoord wat je heel soms tegenkomt is het mu akkoord wat ook aangeduid wordt met het teken μ, bestaande uit de trappen 1, 2, 3, 5. Dit is een van de weinige akkoorden waarbij tussen de grondtoon en de 5e trap 2 harmonische tonen voorkomen (2 en 3). Het lijkt op een "add 9-akkoord" (1, 3, 5, 9) (dus zonder b7) waarbij de 9 een octaaf lager gespeeld wordt (wordt 2). Dit akkoord heeft een hele speciale klank. Ze zijn op gitaar moeilijk te spelen. Op toetsen is het geen probleem. In de klassieke muziek en later in Jazz is elke denkbare samenklank al gebruikt, ook dit akkoord. In de popmuziek is het Mu-akkoord bekend geworden door de band Steely Dan. Ook de folkzanger James Taylor verwerkt dit akkoord vaak in zijn muziek.

bottom of page