top of page

Optreden

Een paar tips en wat overwegingen voor de beginnende muzikant of band en een paar zaken die mij bezig hielden bij optredens.

Geluid band:

Een oefenruimte heeft een bepaalde akoestiek en daar stel je bij de repetities het geluid op af. Je gaat misschien zelfs op een bepaalde manier op een instrument spelen omdat dat in de oefenruimte goed klinkt. Je zorgt ook voor een opstelling waardoor je elkaar goed hoort. Bij een optreden in een andere ruimte kan alles totaal anders klinken en je hoort elkaar soms minder goed. Dat is in het begin een beetje lastig, maar dat went wel. Het ergste zijn zaaltjes waar het enorm galmt. Een goede geluidstechnicus kan wonderen doen, maar helaas zijn er maar weinig mensen die dat vak beheersen. Ik kan gerust stellen dat de helft van mijn optredens verpest is door een slechte akoestiek en/of een slechte (ingehuurde) geluidstech-nicus, maar dat hoort er nu eenmaal bij.

Veel geluidstechnici hebben ook nog eens de neiging om het laag van de bass-drum enorm te laten overheersen. Bij Dance is dat soms prima, maar bij andere muziek moet de bass-drum klinken als een korte "doef" en niet als "boeoeoeoeoeoeoeoeoemmmmmm!!!!"

Het is heel erg lelijk en je hoort ook niet meer wat de basgitaar speelt. Waarom je dit vaak hoort, ook bij grote artiesten, is mij een compleet raadsel.

In grotere zalen staat de PA-installatie (die het geluid voor het publiek weergeeft) voor het podium, zodat microfoons niet gaan rondzingen. De muzikanten horen het geluid uit hun eigen  versterkers (de backline) en uit monitors of "in-ear" monitors. Voor de muzikanten wordt een aparte mix gemaakt. In kleinere gelegenheden doet men dit ook vaak zo, maar dat kan ook anders. Als je de PA-installatie achter je zet (op het podium dus) heb je geen monitors nodig en je hoort (redelijk goed) wat het publiek ook hoort. Dat vind ik veel prettiger spelen en goede microfoons zingen amper meer rond (als dat toch het geval is, is het een kwestie van een een enkele frequentie wat lager zetten).

Podium opstelling band:

De meeste mensen zijn gewend aan de klassieke bandopstelling met het drumstel in het midden. Als het podium ondiep is, kan er te weinig ruimte overblijven voor de zanger(es) die vaak ook in het midden wil staan, zeker als er ook nog een monitor gebruikt moet worden. Een oplossing is dan om het drumstel aan een zijkant op te stellen, schuin naar het publiek toe gericht. Voor het geluid maakt het vaak niets uit en de zanger(es) heeft meer bewegingsvrijheid.

Kleinigheid, fout snoer:

Meegemaakt bij een optreden. De basversterker was via de line out doorgeschakeld naar de mengtafel van de PA. Hoe harder men op de mengtafel de bas zette, hoe zachter het basgeluid werd. In het snoer tussen de basversterker en de mengtafel bleken de fases omgekeerd te zijn en dan ontstaat de z.g. "noise canselling" ook wel "anti-geluid" genoemd (het zelfde principe wat bij  koptelefoons toegepast word om omgevingsgeluid te dempen). Wat gebeurt er dan? Als de speaker van de basversterker naar binnen beweegt, dan bewegen de speakers van de PA naar buiten en andersom. De ene installatie heft de luchttrilling dan op van de andere installatie, met als gevolg duidelijk minder bas. Bij fabriekssnoeren maak je dat bijna nooit mee, maar bij zelf gesoldeerde snoeren kan het nog wel eens mis gaan.

Reserve spullen voor gitaristen:

Een reserve versterker en een extra gitaar voor als er een snaar breekt is heel luxe, maar een beetje overdreven en kostbaar. Wat klein spul is echter bijzonder handig om bij je te hebben. Uiteraard een setje snaren, maar ook voor elk snoer een reserve-snoer. Als je geen voedingen gebruikt, extra batterijtjes voor apparaten (in sommige gitaren zit ook een batterij). Als je met plectrum speelt, altijd een paar extra plectrums in je zak.

Kleinigheid voor de drummers:

Als mensen je meehelpen bij het uitladen van trommels, bekkens, standaards e.d. is dat reuze aardig, maar men heeft vaak de neiging om alles op het podium neer te zetten, precies op de plek waar je het drumstel moet opbouwen. Vervolgens moet je alles weer verplaatsen voordat je kunt opbouwen. Instrueer die mensen.

Welke muziek bij een optreden:

De meeste muzikanten en bands spelen gewoon de muziek die ze zelf leuk vinden. Ik heb dat ook veelvuldig gedaan, maar dan kan het zijn dat de smaak van de band niet aansluit bij de smaak van het publiek. Mijn beste optredens heb ik meegemaakt als drummer van een rockband met een super commercieel repertoire. Dat was een geoliede machine met een eigen PA en een eigen geluidsman en een eigen lichtshow voor kleine tot middelgrote zalen. Classic rock-hits werden zo exact mogelijk nagespeeld. Dat was niet hele-maal mijn muziek, maar ik had er geen hekel aan en doorsnee publiek heeft het altijd prima naar z'n zin als de deuntjes herkend worden en luidkeels mee gebruld kunnen worden. Ik heb dat 6 jaar gedaan en het was meestal reuze gezellig.

SNS2.jpg

Het exact naspelen van nummers is goed voor je ontwikkeling, maar hoelang blijft dat leuk en interessant? Als je geen eigen composities speelt, is het is wellicht zinnig om hierover na te denken. Ik onderscheid dan 3 soorten muziek:

- muziek om naar te luisteren (dat kan van alles zijn)

- muziek om te spelen (thuis of in de oefenruimte)

- muziek om mee op te treden

Voor optredens vind ik eigen bewerkingen van bekende nummers een mooi compromis. Je kunt je eigen muzikale ei kwijt en je kunt de nummers aanpassen aan de mogelijkheden van jouw band en toch blijven het herkenbare deuntjes voor het publiek. Grote artiesten doen dat zelf vaak ook. Een live-uitvoering wijkt soms sterk af van de studio-opname. Zij worden het na verloop van tijd ook zat om hun eigen studio-versie exact na te spelen.

Veel artiesten of bands kiezen ook voor een bepaalde stijl, bijv. blues of county of funk of metal enz. waarbij ook onbekende of eigen nummers gespeeld worden. Als dat duidelijk gecommuni-ceerd wordt heb je kans dat er publiek op af komt wat van die stijl houdt. Dan heb je ook leuke optredens.

Mijn overtuiging is, er moet voor publiek "iets" herkenbaars zijn, of de nummers of de stijl (waarbij uitstapjes altijd mogelijk zijn).

Verdiensten:

Optreden bestaat voor 75% uit: inladen, reizen, uitladen en opstellen, wachten, afbreken, weer inladen, weer reizen en weer uitladen. Als je die uren allemaal mee rekent, dan kun je wat betreft verdiensten vaak beter een krantenwijk nemen. Dan heb ik het nog niet over reiskosten en de investeringen (instrumenten en apparatuur) die ooit eens terug verdiend moeten worden. Vaak  moet er geld bij. Jammer, maar het is niet anders.

Spelen op bedrijfsfeesten is een verhaal apart. De verdiensten liggen duidelijk hoger dan spelen in een kroeg of zoiets. Het is het domein van de betere amateurs en de "semi-profs". Ook profs die wat moeten bijverdienen vind je in dit circuit. Vaak allround artiesten of bands  met een uitgebreid commercieel repertoire. De optredens komen meestal via boekingsbureau's. Altijd beschik-baar zijn is een voorwaarde.

Ook bij bruiloften zijn de verdiensten redelijk, maar het probleem is dat meestal alle leeftijden aanwezig zijn en dan is het lastig om iedereen tevreden te stellen. Daarbij worden opa en oma altijd voor een speakerkast neergezet en de ooms en tantes willen de hele avond met elkaar praten. Het resultaat is constant gezeur  over het volume. Dat was niet mijn favoriete bezigheid, maar soms ontkwam ik er niet aan want het was goed voor de band-kas.

Geld verdienen met eigen muziek:

Om met jouw eigen muziek wat geld te kunnen verdienen is tegenwoordig een netwerk op social media nodig. Er moet een "community" ontstaan die jou of jouw band volgt en (hopelijk) dan ook naar optredens komt en/of betaald muziek beluistert en misschien ook een petje of een T-shirt koopt. Omdat heel veel mensen hier zeer actief mee bezig zijn, is alleen goed muziek maken niet voldoende. Je moet iets speciaals hebben of een gun-factor hebben. Als je veel geluk hebt wordt een filmpje op Youtube opgepikt door het grote publiek. Kortom, het is een "strijd" die op internet uitgevochten wordt. Dat kost heel veel tijd die niet aan eigen nummers schrijven en muziek maken besteed kan worden. Als je hier geen zin in hebt, dan kun dit hele gebeuren ook uit handen geven.

Belasting:

Als je geld verdient, dan moet je belasting betalen, maar voor een artiest is dat nogal ingewikkeld en het verandert ook steeds. Ik wil je hiervoor verwijzen naar de volgende site:  https://www.musicmotion.nl/5-manieren-om-betaald-worden-optreden/  Deze site is redelijk up to date.

Mijn eerste optreden in 1969 (nog voor Woodstock) was een ramp. Ik was 15 jaar, zo groen als gras en ik had nog nooit een liveband gezien. Ik wist niet eens wat een bassist was (die hadden wij dan ook niet). Wij waren gewoon een paar kinderen die op instrumenten aan het klooien waren, maar wel op een podium voor 150 man. Later heb ik ondanks ergernissen wat betreft geluid veel prima optredens meegemaakt en daar kijk ik met voldoening op terug. Over allerlei leuke, slechte en rare ervaringen kan ik blijven vertellen, maar dat zou een lang verhaal worden, dus dat doe ik maar niet. De laatste tijd heb ik het veel meer naar mijn zin in de oefenruimte of in de studio. Ik treed nog heel af en toe op.

bottom of page