Basgitaar
Deze pagina gaat uit van de toon C en over het toepassen op de basgitaar. De onderliggende theorie moet je dus weten (zie al het voorgaande).
Als er in een rock- of metalnummer bijv. een C akkoord gespeeld wordt, dan kan het mooi zijn om op de bas uitsluitend de grondtoon C te spelen. Als het de bedoeling is om de muziek een hoop energie mee te geven, dan is een dikke beat belangrijk en loopjes met harmonische tonen kunnen dan in de weg zitten.
Bij andere stijlen worden vaak wel harmonische tonen op de bas gespeeld. Elke stijl heeft ook z'n eigen "feel" die ook essentieel is, maar daar gaat deze cursus niet over.
Als je meer dan alleen de grondtoon wilt spelen kun je beginnen met variëren met de tonen van de akkoorden die in een nummer gespeeld worden.
Ik ga uit van een 4-snarige basgitaar in de stemming E A D G.
Elke afstand tot de volgende snaar is een kwart. Dat maakt het veel simpeler dan een "gewone" gitaar, want deze regelmatige stemming levert allemaal vaste patronen op die zich op de hals herhalen.
Na de grondtoon is de eerste harmonische toon bepalend voor de klankkleur van het akkoord. De meest voorkomende klankkleuren zijn mineur, majeur of sus4.
Deze pagina gaat uit van de toon C (gele rondjes), maar daar gaat het niet om. Bij andere grondtonen blijven de verhoudingen hetzelfde.
Een harmonische toon wordt meestal hoger dan de grondtoon gespeeld. Hoe hoger je een harmonische toon speelt, hoe meer zo'n toon "spreekt". Lager dan de grondtoon is ook mogelijk, maar dan blijven luisteren of het mooi klinkt. Kan lelijk zijn, maar soms ook heel mooi.
De 2e harmonische toon van een akkoord is meestal de (al dan niet verlaagde of verhoogde) kwint.
Ook deze tonen zijn weer op vaste plaatsen t.o.v. de grondtoon te vinden.
De kwint is een kleurloze interval, maar wordt wel heel veel gebruikt omdat die bij vrijwel alle basis akkoorden past. Het maakt ook niet zoveel uit of je deze toon hoger of lager dan de grondtoon speelt.
Vaak hoor je een z.g. "wisselbasje". Dat is eerst de grondtoon en dan de kwint en dat maar blijven herhalen.
Dit gebruikt men voor hoempapa tot ingewikkelde jazzrock.
Ook de 3e harmonische toon (de 4e toon van 6- of septieme-akkoorden) zijn weer op vaste plekken t.o.v. de grondtoon te vinden.
Boven het octaaf is de rest van de harmonische tonen te vinden. Hiernaast t/m. de 11e trap.
T.o.v. de grondtoon zijn ook deze tonen altijd weer op de zelfde plekken te vinden.
Je kunt bovenstaande wetenschap ook anders gebruiken. Je kunt bij een wat snellere opeenvolging van akkoorden per akkoord één toon spelen w.o. harmonischen.
Neem het akkoordenschema Am7, E7, Am7, D.
- Op Am7 speel je de toon A (gewoon de grondtoon dus)
- Op E7 speel je de toon Gis (dat is de majeurtoon van E)
- Op Am7 speel je de toon G (dat is de kleine septiem van A)
- Op D speel je een Fis (dat is de majeurtoon van D)
Je krijgt dan de "chromatische" afloop A, Gis, G, Fis. (zo naar beneden lopend is het duidelijker als je opschrijft: A, As, G, Ges).
De muziek gaat door deze baslijn duidelijk anders klinken. Als het niet klinkt, dan moet je het een octaaf hoger spelen.
Zoiets kan heel mooi zijn, maar dit soort "fratsen" moet je niet alleen maar gaan doen omdat het kan. Altijd blijven luisteren of je het mooi vindt. Misschien is zoiets maar één keer in een nummer mooi (als variatie) en niet elke keer als deze akkoordenlijn voorbij komt.
Je kunt evenals voor de (zang)melodie of (gitaar/toetsen)solo's ook toonladders gebruiken voor variaties in de begeleiding (of voor een bassolo) Zie ook de pagina "Toepassen toonladders op gitaar". Hieronder 4 vingerzettingen om de toonladder van C op de bas te spelen.
In één vingerzetting zitten de tonen van alle 7 kerktoonladders. D.m.v. schuiven kun je deze kerktoonladders in alle 12 toonaarden spelen. Met 4 vingerzettingen zijn dat 336 mogelijkheden om de kerktoonladders te spelen.
Een enorm gereken waar je onder het spelen niets aan hebt, maar je kunt hiermee wel gaan experimenteren en luisteren of je iets kunt gebruiken in een bepaald nummer (ik weet bijna zeker dat dat het geval is)
Als je een andere toonladder wilt spelen kun daarvoor zelf een vingerzetting op de hals construeren. Meestal bestaan toonladders uit hele en halve toonafstanden (soms een kleine terts).
Tot zover de basgitaar.